KALP DAMARLARIMIZ NEDEN TIKANIR?

KALP DAMARLARIMIZ NEDEN TIKANIR?

Koroner arter olarak bilinen kalbi besleyen atar damarlarımız çeşitli faktörlerin oluşması ile içinden kan akımının engelleyecek derecede daralabilir. Bu durumda kalp krizi kaçınılmaz olmaktadır.

Kalp damarlarını ne daraltır?

Atar damar tıkanıklığında, risk faktörlerinin sayısının artması damar tıkanıklığına sebep olur. Bu risk faktörleri değiştiremeyeceğimiz risk faktörleri ve değiştirebileceğimiz risk faktörleri olarak ikiye ayrılır. Değiştiremeyeceğimiz risk faktörlerine; genetik yatkınlık, yaş, cinsiyet, diyabet ve kişilik yapısını örnek verebiliriz. Bu konuyu açacak olursak ailede erkeklerde 55 yaş kadınlarda 65 yaşından önce kalp damar hastası olan bir ailede, çocuğunda kalp damar hastası olma olasılığı normal popülasyondan daha fazladır. Bunun yanında çeşitli pıhtılaşma bozukluğu olan hastalarda kalp damar hastalıklarında risk altındadır. Yaşın ilerlemesi genel vücut ve damar yapısının bozulması ile kalp damarları daha hassas olmaktadır. Kadınlarda menopoz öncesi östrojen fazlalığı erkeklere oranla kalp damar hastalığından koruduğu bilinmektedir, menopoz sonrası bu risk eşit olmaktadır. Çağımızın vebası olarak diyabet hastalığı da kalp damarlarımıza büyük bir risk faktörüdür.Stresli bir tempoda yaşayan insanların kalp damar hastalığı açısından risk altında olduğu birçok çalışmada kanıtlanmıştır.

Değiştirebileceğimiz risk faktörlerine ise; sigara, obezite, kolesterol yüksekliği, hipertansiyon olarak örnek verebiliriz. Sigara, önlenebilir risk faktörlerinin başında gelir. Kanın oksijen taşıma kapasitesini azaltır, kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırır, damarları sertleştirir, tansiyonu ve nabzı artırır. Obezite ise birçok sistemik hastalığı kazandırmaktadır. İnsülin direnci, damar sertliği ve kolesterol yüksekliği gibi birçok riski kazandırır. Kolesterol yüksekliği ise damarların tıkanmasındaki en sık gördüğümüz patofizyolojik etkendir. Ateroskleroz damar içinde biriken ve damarı tıkayan en sık etkendir. Kolesterol,aterosklerozun oluşumunun temel yapı taşıdır. Kontrolsüz kolesterol yüksekliği erken yaşlarda damar tıkanıklığına sebebiyet verir ve kolesterol düşürmenin en etkili yolu Akdeniz diyeti ve egzersizdir. Tansiyon hastaları ise tansiyonlarını kontrollü tutmaları gerekmektedir. Aksi takdirde damarların elastikiyesi bozulacak ve damar sertliği meydana gelecektir.

Bu yazıda kalp damar hastalıklarının temel sebeplerini özetlemeye çalıştım. Tabi ki bunların dışında daha nadir izlenen yöresel etkenlerde vardır. Toplumumuzu düşündüğümüzde bu saydığım etkenler herkesin dikkat etmesinin önemli olan durumlar. Kişiye özel riskleri kardiyoloji uzmanları, muayene esnasında ayrıntılı anlatmaktadır. Kalbimize sahip çıkalım ve koruyalım.

                                                                              Doç. Dr. Fatih ÖZTÜRK

                                                                               Kardiyoloji uzmanı